Rocznicowe uroczystości rozpoczęły się w Wał Rudzie od złożenia kwiatów pod obeliskiem upamiętniającym uczestników operacji III Most i okolicznościowej mszy w sanktuarium bł. Karoliny w Zabawie. W programie obchodów znalazła się też gra terenowa, którą poprowadziła grupa rekonstruktorska i projekcja filmu “Kurier” w reż. Władysława Pasikowskiego.

- To wydarzenie było jednym z najważniejszych jeśli chodzi o działania w trakcie II wojny światowej, bo przecież ono ocaliło Londyn i o tym dobrze wiemy. Ja tylko ubolewam nad tym faktem, że to wydarzenie nie ma należytej rangi jeżeli chodzi o oprawę, bo tutaj dzisiaj powinni być również Brytyjczycy, powinni być wszyscy ci, dla których to wydarzenie sprawiło, że wojna trwała krócej – stwierdził starosta tarnowski Roman Łucarz.

Akcja III Most to spektakularna operacja przewiezienia zdobytych części rakiety V-2, tajnej broni Hitlera, z Polski do Anglii. Alianci znając budowę rakiety mogli bowiem skutecznie się bronić. W tym celu w okupowanej Polsce musiał wylądować aliancki samolot. Na miejsce lądowania wybrano pola w Wał Rudzie koło Zabawy. Lądowanie samolotu Dakota lecącego z Włoch (Brindisi) miało nastąpić na początku lipca 1944 roku. Ostatecznie żołnierze AK czekali na miejscu ponad dwa tygodnie. W tym czasie akcja bardzo się skomplikowała, m.in. przez kilka dni padały ulewny deszcze a w odległości zaledwie kilometra od łąk pojawił się odział niemiecki. Lądowanie nastąpiło ostatecznie w nocy z 25 na 26 lipca. Cała operacja przetransportowania części rakiety V-2 zakończyła się sukcesem.

- Bohaterowie zostali nazwani tymi, którzy ocalili Londyn, być może nawet nie pozwolili odwrócić losów II wojny światowej. Cieszę się, że jest wśród nas – co prawda nieobecny - ale wśród nas jest ostatni uczestnik pan płk Zdzisław Baszak - mówił Wiesław Armatys, zastępca burmistrza miasta i gminy Radłów.

- Akcja III Most, którą staramy się uczcić i upamiętnić, pokazuje nam, że wielkie kampanie, wielkie bitwy, wielkie fronty, wielkie operacje wojenne, które znamy, mogły się odbywać i mogły być realizowane i prowadzone dzięki cichym bohaterom, którzy do tej pory są nieznani - zaznaczył ks. por. Marcin Krępa, kapłan 33. Batalionu Lekkiej Piechoty Wojsk Obrony Terytorialnej w Dębicy.

ac / fot. Paweł Topolski (archiwum starostwa powiatowego)