Odkrycie cmentarzyska było dziełem przypadku. Wiosną 2018 roku jeden z mieszkańców, wybierając piasek ze znajdującej się na północy gminy "dzikiej" piaskowni, natknął się na fragmenty przepalonych kości, bransolet i glinianych naczyń. W tym samym roku dział archeologii tarnowskiego Muzeum Okręgowego rozpoczął ratownicze badania wykopaliskowe, mające na celu zabezpieczenie i wydobycie zniszczonych grobów, określenie chronologii oraz zasięgu stanowiska.

Prezentowana w Muzeum Historii Tarnowa i Regionu ekspozycja przedstawia dotychczasowe wyniki prac wykopaliskowych na cmentarzysku w Dębinie Zakrzowskiej. W sumie, w trakcie czterech sezonów badawczych, prowadzonych w latach 2018-2021, odkryto ponad 100 grobów ciałopalnych. Na wystawie można obejrzeć pochówki najciekawsze i najlepiej zachowane. W większości są to popielnice (urny), w których składano przepalone szczątki zmarłych oraz dary grobowe w postaci dodatkowych mniejszych naczyń. W niektórych przypadkach uzupełnieniem wyposażenia były metalowe ozdoby (z żelaza lub brązu). Najbardziej interesującym eksponatem jest jednak kernos, który znaleziono w grobie młodej kobiety. To rytualne naczynie wywodzące się z kultury antycznej Grecji i używane głównie w kulcie Demeter, bogini płodności ziemi, urodzaju i rolnictwa. Rekonstrukcje pochówków uzupełniają plansze z krótkimi informacjami na temat poszczególnych grobów.

Wystawa dostępna będzie do końca stycznia 2023 r.

ac / fot. T. Schenk