Napoje wysokoprocentowe są najbardziej powszechną używką, po którą sięga polska młodzież. Do ich spożywania przyznaje się ponad 92% uczniów III klas gimnazjalnych i ponad 96% uczniów II klas szkół średnich. Najpopularniejszym trunkiem wybieranym do inicjacji alkoholowej przez nieletnich jest piwo (zadeklarowało aż 67%). Zaledwie 4% nastolatków nie spożywało żadnego alkoholu! Jak wynika z badań, młodzież najczęściej sięga po alkohol w wakacje, dlatego właśnie w tym okresie rozpoczyna się ogólnopolska akcja „Lato bez % 2007”.

Cele i etapy kampanii „Lato bez %”

Aby ograniczyć sprzedaż i spożywanie alkoholu wśród nieletnich realizowane są kampanie społeczne, projekty profilaktyczno-edukacyjne, akcje informacyjne. Skuteczność działań jest w dużej mierze zależna od współdziałania z władzami lokalnymi, co pozwala organizatorom akcji ogólnopolskich uwzględnić specyfikę lokalnych uwarunkowań. Miasta prowadzą działania profilaktyczne, między innymi poprzez Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, które współpracują z ruchami samopomocowymi, Ośrodkami Terapii Uzależnień, stowarzyszeniami i organizacjami pozarządowymi, specjalizującymi się w działaniach związanych z intensywnymi interwencjami profilaktycznymi.

Kampania „Lato bez %” ma uświadomić sprzedawcom, że powinni żądać od każdego młodego człowieka okazania dowodu osobistego, zanim sprzedadzą mu alkohol. Kontrola przestrzegania obowiązującego prawa w zakresie zakazu sprzedaży alkoholu wiąże się bezpośrednio z poprawą bezpieczeństwa. Prowadzenie szkoleń dla rodziców, nauczycieli i sprzedawców jest ważnym elementem edukacyjnym i ma uwrażliwić społeczeństwo na problem dostępności alkoholu i jego spożywania przez nieletnich.

W 2 ostatnich tygodniach sierpnia 2007 r. w miastach partnerskich zostanie zrealizowane badanie „Młodzi o spożyciu alkoholu”. Badanie ma na celu opracowanie wiarygodnego i obiektywnego raportu dotyczącego opinii nieletnich mieszkańców Polskich na temat sprzedaży alkoholu niepełnoletnim oraz stosunku nieletnich do spożycia alkoholu. Ankieta będzie miała charakter anonimowy.

Od 6 sierpnia br. w punktach sprzedaży wyrobów alkoholowych będą dystrybuowane ulotki, przytaczające obowiązujące prawo zakazu sprzedaży alkoholu (Ustawa z dnia 26 października 1982 r.), a sprzedawcy zostaną poinformowani o próbach kupienia alkoholu przez młodo wyglądające osoby, które biorą udział w kampanii (tzw. agent specjalny). Celem działania zespołów „agent specjalny”, czyli zespołów badawczych, jest określenie poziomu dostępności alkoholu dla osób niepełnoletnich w różnych rodzajach punktów sprzedaży. Wnioski z raportów wskażą punkty, które nie wykazują się należytą czujnością wobec młodo wyglądającego klienta, a tym samym mogą sprzedawać alkohol nieletnim.

Punkty, w których podczas dwukrotnej kontroli nikt nie sprawdził wieku młodej osoby i mogło dojść do sprzedaży alkoholu (agentowi specjalnemu), zostaną wpisane na „czarną listę” przekazaną później m. in. Policji oraz Straży Miejskiej. Sprzedawcy ci zostaną zaproszeni na szkolenie dotyczące umiejętności interpersonalnych i asertywności oraz poprawiające znajomość prawa.
Działania obejmą także szkolenia dla nauczycieli oraz rodziców. Wysiłek szkoleniowy zostanie skoncentrowany w tych dzielnicach, w których problem dostępności alkoholu okaże się najbardziej powszechny, a wyniki badania wykażą największe spożywanie alkoholu wśród młodych ludzi.

Kampania „Lato bez %” po raz pierwszy była realizowana w warszawskiej dzielnicy Ursynów w 2000 r. W latach 2001- 2003 akcja ewoluowała i zmieniła swój charakter z akcji lokalnej na ogólnopolską. Dzięki otwarciu internetowego centrum zgłoszeń w 2004 r. kampania „Lato bez %” objęła swoim działaniem cały kraj. Obecnie kampania jest realizowana w skali ogólnopolskiej na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego.