Rodzina państwa Birnbaum mieszkała w czasie wojny w Radomyślu niedaleko Mielca. Kiedy w Radomyślu rozpoczęły się działania wojenne, państwo Birmbaum obawiając się o własne życie poprosili o pomoc znajomą rodzinę - Marię i Stanisława Pachoł. Państwo Pachoł udzielili im schronienia w bunkrze, jaki wybudowali pod stodołą na terenie swojego gospodarstwa. W udzielaniu pomocy i schronienia państwu Birnbaum pomagał syn Piotr. To właśnie Piotr Pachoł został odznaczony przez kapitułę Instytutu Pamięci Yad Vashem.

Drugą osobą wyróżnioną był Florian Szczurek, który w czasie wojny wraz z rodziną mieszkał w Janowcu koło Radomyśla Wielkiego. W domu pastwa Szczurek ukrywało się dwoje Żydów - Szia Szwartz i Żyd o nieustalonym nazwisku. W marcu 1944 roku hitlerowcy odnaleźli ukrywające się osoby i wszyscy zostali rozstrzelani. Odznaczenie przeznaczone dla pana Floriana odebrał syn Henryk Bielat.

Medal i dyplom są przyznawane od 1953 roku. To piękny ukłon w stronę tych, którzy nie musieli, a chcieli pomagać, często z narażaniem życia swojego i swojej rodziny. Termin "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" oznaczał w żydowskiej tradycji nie-Żydów, którzy byli dobrymi, bogobojnymi ludźmi.  Osoba uznana za Sprawiedliwego jest odznaczana specjalnie wybitym medalem noszącym jej imię i nazwisko, dyplomem honorowym i przywilejem wpisania nazwiska na Murze Honorowym w Ogrodzie Sprawiedliwych w Yad Vashem. Poza medalem i dyplomem, Sprawiedliwym przysługuje także prawo do zasadzenia własnego drzewa w parku otaczającym siedzibę instytutu.

O przyznanie tego symbolicznego medalu proszą uratowani lub ch bliscy. Instytut tak długo będzie przyznawał tytul Sprawiedliwego jak długo wnoszone będą prośby potwierdzone dowodami. Spośród 20 tysięcy uhonorowanych medalem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata ponad 1/4 stanowią Polacy.

BB

fot. Sebastian Stelmach