Niezwykła wystawa o Mościcach już dziś w CSM
access_time 2017-09-29 06:23:00
Mościce są miejscem niezwykłym, zaprojektowanym od samego początku z myślą o jego mieszkańcach. Mościce - Miasto - Ogród, budowane według howardowskiej idei, powstawało po I wojnie światowej. Trwa do dziś i nadal zadziwia znawców. Centrum Sztuki Mościce zaprasza na wernisaż poświęconej im wystawy, który odbędzie się dziś (piątek, 29 września) o godz. 18.00 w CSM.

- Prezentujemy historię tworzącego się miasta, w okresie przed jak i po II wojnie. Miasta - dzielnicy nazwanego na cześć Prezydenta Polski Ignacego Mościckiego - pomysłodawcy budowy w 1927 roku Państwowej Fabryki Związków Azotowychw Tarnowie. Jest to opowieść o życiu w Mościcach, miejscu niezwykłym, zaprojektowanym od samego początku z myślą o jego mieszkańcach. Ludziach, którzy pracowali, uczyli się i odpoczywali wśród zieleni, w sąsiedztwie fabryki, która z czasem stała się głównym mecenasem dzielnicy - mówią organizatorzy.

Fotografie pochodzące ze zbiorów Marka Tomaszewskiego i rodzinnych albumów mieszkańców Mościc pokazują spędzanie czasu wolnego, spacery z dziećmi, rodzinne pikniki wokół Domu Kultury Zakładów Azotowych, pracujących w przydomowych ogródkach a także miejsca, których już nie ma, np. Mościcki Małpi Gaj, korty tenisowe, uroczystości i zabawy itd. Kurator wystawy Barbara Bułdys wybrała także te fotografie, na których w tle ogrodów, zatrzymana została historia: powódź, wojna, bieda, wyjątkowi ludzie.

Wystawa stanowi ważny dokument czasu i miejsca - Mościc, budowanych według idei miasta ogrodu, autorstwa Anglika Ebenzera Howarda. Ekspozycja jest lekcją historii dla młodszych a dla starszych chwilą nostalgicznych wspomnień.

Mościce, skromne osiedle przyfabryczne, stanowiące swoisty przegląd wszystkich nurtów i tendencji architektonicznych dwudziestolecia międzywojennego, wytrzymało próbę czasu. Nadal stanowi jedną z najbardziej komfortowych i luksusowych dzielnic miasta. Ludzie którzy je zamieszkiwali - elita intelektualna międzywojennej Polski, ich styl życia, pasje, zainteresowania - na zawsze zmienili oblicze Tarnowa. Współcześni mieszkańcy miasta - ogrodu są przekonani o wyjątkowości swojej małej ojczyzny. Urbaniści w Polsce i na świecie odwołują się do idei miasta - ogrodu planując nowe dzielnice mieszkaniowe.

Idea miasta - ogrodu

Narodziła się w Londynie w okresie po rewolucji przemysłowej w odpowiedzi na złe warunki życia klasy robotniczej w przeludnionych miastach Anglii. Jej twórcą był Ebenzer Howard (1850 - 1928). Powrócił on do Londynu zainspirowany kilkuletnim pobytem w Stanach Zjednoczonych, gdzie wyemigrował w wieku 21 lat, aby na kilka lat stać się pionieremw Nebrasce, a później reporterem w Chicago.

Postępowe idee budowy jakościowych osad robotniczych istniały w Anglii i Europie już wcześniej. Wymienić należy osiedle Bournville powstałe w 1895 roku wokół fabryki Catbury, osiedle Port Sunlight w Anglii czy np osiedla zakładane przez rodzinę Krupp w Niemczech. Howardowi udało się jednak idee te zsynkretyzować, opisać i rozpowszechnić w całej Europie i na świecie. Po raz pierwszy wyłożył je w roku 1898 w książce zatytułowanej Jutro: Pokojowa ścieżka do rzeczywistej reformy, która w roku 1902 została wydana, pod nowym tytułem: Miasta ogrody jutra.

Dzieło to zawierało wizję miast samowystarczalnych ekonomicznie i kulturowo, o ograniczonej liczbie mieszkańców, pozbawionych skrajnego ubóstwa, brudu i przestępczości, otoczonych przez pasy zieleni i pól uprawnych zaopatrujących miasto w zdrową żywność. Idę miasta-ogrodu zilustrował Howard rysunkiem trzech magnesów, który rozwiązywał kwestie "dokąd ludzie pójdą" i wybory pomiędzy miastem i wsią. W 1899 roku Ebenzer Howard założył Stowarzyszenie Miast Ogrodów (Garden Cities Association), funkcjonujące do dzisiaj pod nazwą Stowarzyszenie na rzecz Planowania Miast i Wsi (Town and Country Planning Association).

Specyficzny plan urbanistyczny o zaokrąglonych uliczkach, połączenie zalet miasta takich jak możliwości pracy i rozrywki i zalet życia ma wsi takich jak styczność z naturą, cisza, niższe koszty mieszkania, zaowocować miało powstaniem miast przyszłości, zamieszkałych przez idealne społeczności.

Wkrótce rewolucyjna i z pozoru utopijna myśl Ebenzara Howarda rozprzestrzenia się w całej Anglii. Kształtuje również urbanistykę i architekturę europejską i światową. Wpisuje się także w jubileusz 90 lecia istnienia Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Tanowie - Dzisiejszej Grupy Azoty.

Fotografie z kolekcji Marka Tomaszewskiego

Komentarze...
testststs 10,2,9,1,A